Balkan coğrafiyasının en güzideTuna Boyunda kurulan Tuna Şhri Osmanlı döneminde 17ci Yüzyılda 20bin Nufusa sahpmiş. Ruzcuk şehrinder ozamanaki duruma göre 3000bin adet Türk müslüman hanesi 200 Hristiyan ve 200Ermeni hanesi bulunuyormuş.Balkanoloji özel araştırma ve Uygulama merkezine göre Evliya Çelebiye görede gördüğü ve tespit ettiği mimari klasik ahşap Türk yapı sanat mimarisi olup inşa edilen bütün Evler ve konaklar Tek kat çok az miktarda konak tipi evlerin günden güne çoğaldığını ve oluştuğu ifade edildiği gibi bu Bina mimari yapılarınn Tümü Kremit yerine Tahta kulanıldığını ifade buyurmaktadır.
Şehirde 3 gayri müslüm okulu varmış. Yahudi mektebi olmadığından Yahudilerin şehire Tiçaret için geldikleri -gittikleri bildirilmektedir. Balkanoloji Araştırmasına göre 1642/43 yıllarında yazılı tahrir kayıtları ve 17ci Yüzyılın ikinci yarısı Ruscuk Şerriye Sicilleri de bu dönemde 9 Türk müslüman okulunun ve 3 gayrimüslüm mahlesi bulunduğunu yazmaktadır.Ayni kayıtlar Ruscuk kazasına bağlı Tutrakan tUNA kıyı kentinde ve Cernova nahiyelerinde toplam sayısı ise124 adet dolayında imiş. Türk müslümanmahlelerinde birer Cami artık 2 adete çıkmış. cami cedid3,hacı musa 4 kara mustafa, 5 Arık ramazan,, 6 Bacanak, 7 fatih, 8Mahmud voyvoda, 9 Nasuf voyvoda, gayri üslüm mahleleri ise şunlar. 1 ermeni, 2 kuyumçu 3 Orta Tuna mahlesi imiş.
Ruscuk şehri ve cevre köylerinde bilinen45 adet Tarla tarım yapan ciflikl sahipleri varmış. 1690/91 yıllarında Ruscukta Acem Tüçarları ile bazı Ermeni Tücarları 60 kişi kadar olup Ruscuk hanlarında ikamet etmekteymişler. Ruscukta araştırmalara göre toplam 12 mahle 9 büyük cami, 7 han, 320 Dükkan,1 Çarşı1 kae 1 köprü 1 saat kulesi 1 Badesten, birçok hamam ve 1de gümrük bulunduğundan bunlar kayıtlarda geçmektedir.Camilere gelinçe toplam 37 camisi ve 8 mescidi olup genelde 45 adet ibadethanesi varmış.
Bununla birlikte Ruscuk müftülüğüne baglı 4 adet Mederesede varmış.. Vakıflara gelinçe şunu görmekteyiz.
Vakıfar Tırsiniklizade İsmail Aga BU KONUDA CEVREDE ÖNEMLİ ROL OYNAMAKTADIR.
1/Can Arslan paşa müsakkafatı.vakfı
2/Çarşı Cami yakınındaki müştemilat.FAKFI
3/Hacı Musa mahlesindehacı cengelmenzili pınar ve yakınları.vakfı
4/Kaygılı Baba tekkesinde Amiş baba vakfı.
5/Konak pınarı ve Taş çeşme vakfı.
6/Papaz pınarı mevki vakfı.
7/Küçük imam cami yakınındaki pınar vakfı
8/Saat kulesi ve cevresi isak vakfı. . aRAŞTIRMALARDA VAKIF ÇEŞMELERİ 37 ADET OLARAK GÖZÜKMESİNLE BİRLİKTE 2 ŞADIRVANI 4 ADET FİSKİYESİ DE VAKIF OLARAK TEBERÜ EDİLMİŞTİR. Örnek olarak çarşı çeme, hacı çeşme kadızade çeşme konak çeşmesi, mehmet alibey ceşmesi gibi isimlerlen vakıflara geçirilmiştir. Camiler şöyle sıralanmaktadır. sayı olarak tam 37 adet olarak kayıtlara geçmiştir. isimlerini yazmak uzun süreçeginden yazılmamıştır. 19CU YÜZYILA GELİNDİĞİNDE RAUSÇUKTA 7 HAN varmış. İsimleride şöyledir.
1/ Hacı İsmail hanı
2/Ahmet aga hanı,
3/Çelebi ağa hanı,
4/Hanzade mmehmet aga hanı,
5/Hak cedid hanı,
6/Yeni hak han
7Kozu Mustafa han
Araştırmalarımızdaki hanların mimari yapılışları görüldüğüne göre 2 ve 3 katlı olmak üzere Kare ve Dikdörtgen şeklinde mimari cizilerek inşa edilmiş olup Alt katlarında Depo ve Dükkanlar olmakla iç avlusunla birlikte yapılmıştırlar. Üst katlarında ise bahçeye bakan açık kemerlerinle sıra şeklinde olan Musafir odaları bulunmaktadır. Büyük hanlar yanğından korunmak için daha ziyade taştan yapılmıştır. Bunların arasında 49 odalı 49 mahzenler, hanlar bulunduğu gibi yinede49 odalı 20 mahzenli ve 20 dükkanlı büyük hanlarda bulunmaktadır Çarşıdaki dükkanlar genelikle tek katlı olup ve ahşap idi. Esnaflar- kahveci, bıçakcı, ekmekçi, hamamcı külhancı debbağ -nalbant- kazancı- bakırcı- sırmacı- kasap- bakkal- sarac- halaç- peştemalcı- değirmençi- terzi- doğramacı- lüleci- tütüncü- kürekci- hatatat- hekim- hancı- çörekci- dülğer- katrancı fişekçi- şekerci- Tuzcu- - berber- yorğancı- attaar ve bozacı gibi esnafları varmış. Bu sözü edilen esnafların içra etiği mesleklerin birçoğu Türk ve Müslümanlara ait olmaka birlikte bir kısmıda Gayrimüslümler tarafından yürütülüyormuş. Not- Araştırmalarımda gördümki 1860 tarihli Türk konagı bu ğün Varnada Etnoğrafya müzesi olarak kulanılmaktadır..Varnada Türkler yarı şeklinde çoğunluk olduğu halde Bulgarlar yüzde 2 nufus varmış. cevre köylerinden cebirde 1 hamam, 3 odalı bir konak evi, 1 kale, 1kiler, 1 büyük hanbarı 1 bahçesi varmış. Yine Araştırmalarda gördümki Dobriç- bu o dönemde Hacıoğlupazarjık olarak geçmektedir bir eski tekke cami, 1 tekke çeşmesiT ve Tuna Salnamesinre görede bölğede 30 cami 15 mektep 5 mederee 2 tekke 5 han, topla 52 kültür vakıf esderi varmış. Balkanoloji başkanı Niyazi Akkılıç.İstanbul/gaziosmanpaşa. saygı ve selamlarımla balkanlı Türklerin nazariyetine sunulur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder